Wycieczki po tak pięknej krainie, jaką jest Mazowsze, mogą się okazać nie lada gratką dla wielu miłośników historii i kultury żydowskiej. Cennych pamiątek po gminie, która istniała tu do czasów II wojny światowej, jest sporo. Wśród tych miejscowości, które mogą stać się kuszącym celem takiej wycieczki, pojawia się m.in. Góra Kalwaria – ciekawe miasto, w dziejach którego Żydzi odegrali dość istotną rolę. Co warto zobaczyć w tym mieście?

Z kart historii: Żydzi z Góry Kalwarii i ich dzieje

Choć na terenie miasta Żydzi pojawili się dopiero w początkach XIX wieku, szybko zaczęli odgrywać w nim istotną rolę. Już w latach 20-tych XIX wieku działała tu gmina żydowska, która korzystała najpierw z drewnianego domu modlitwy, a następnie z synagogi. W latach 50-tych XIX wieku w mieście tym zamieszkał rebe Icie Majer – chasydzki kaznodzieja, dzięki któremu znaczenie Góry Kalwaria zyskała na znaczeniu wśród mazowieckich Żydów, a pielgrzymki na jej teren stały się naturalnym zjawiskiem. Dwór cadyka stał się miejscem tętniącym życiem, a dynastia Alterów, z której wywodził się Icie Majer, zyskała na znaczeniu.
Rok 1939 to początek zagłady miejscowych Żydów. Rodzina Alterów w porę opuszcza to miasto, i przez Warszawę przedostaje się na teren Palestyny. Reszta żydowskich mieszkańców Góry Kalwarii takiego szczęścia nie ma. Od 1939 roku są poddawani represjom, a od czerwca 1940 roku zamykani w miejscowym getcie. Przetrwało ono do lutego 1941 roku, a jego likwidacja wiązała się z przewiezieniem miejscowych Żydów do getta w Warszawie. Stamtąd, latem 1942 roku, większość Żydów wywieziono do Treblinki. Mimo tak tragicznej historii, Góra Kalwaria do dziś może się pochwalić kilkoma cennymi pamiątkami po żyjących tu przed wojną Żydach. Na co warto zwrócić szczególną uwagę w trakcie wycieczki po tym mieście?

Góra Kalwaria i jej skarby: jakie zabytki żydowskie warto zobaczyć w tym mieście?

Góra Kalwaria to wiele ciekawych pamiątek, dzięki którym można się przekonać, jak ważną rolę w tym mieście odgrywała przed wojną społeczność żydowska. Obowiązkowym punktem w programie wycieczki po tym mieście jest ulica Pijarska, przy której znajduje się dwór cadyka oraz dawny dom modlitwy. Było to miejsce urzędowania Icie Majera, czyli cadyka Icchaka Meira Rothenberga Altera oraz jego następców. Uwagę przyciąga też murowana synagoga z początku XX wieku, która wprawdzie należy znów do gminy żydowskiej, jednak – ze względu na liczne remonty – utraciła swe cechy stylowe. Ważnym punktem w programie wycieczki po Górze Kalwarii jest też cmentarz, na terenie którego zachowało się sporo ciekawych macew. Najstarsza pochodzi z 1840 roku, najmłodsza z 1985 roku. Nie brak tu również takich skarbów, jak pomnik przypominający o Zagładzie oraz ohel rodziny Alterów. Szczególnie ważnym obiektem jest tu ohel Icchaka Meira Rothenberga Altera, do którego bardzo chętnie pielgrzymują chasydzi z Izraela oraz Stanów Zjednoczonych.